2. URZĄDZENIA STERUJĄCE
W prawym końcu kierownicy znajduje się rączka pokrętna gazu, która jest połączona linką z gaźnikiem. Przy pokręceniu rączki do siebie podnosimy przepustnicę w gaźniku i zwiększamy dopływ mieszanki do cylindra, przez obrót od siebie zamykamy przepustnicę ograniczając dopływ mieszanki.
Także z prawej strony znajduje się dźwignia hamulca ręcznego działającego na przednie koło. Hamulec włącza się przez naciśniecie dźwigni aż do oporu.
Obok rączki pokrętnej gazu znajduje się manetka powietrza połączona linką z przepustnicą powietrza w gaźniku. "Powietrze otwarte" - manetka obrócona aż do oporu w prawo, "powietrze zamknięte" - manetka obrócona aż do oporu w lewo.
W lewym końcu kierownicy znajduje się dźwignia sprzęgła, które wyłącza się przez jej naciśnięcie. Pod dźwignią sprzęgła znajduje się mała dźwignia odprężnika, która służy do otwierania zaworu wydechowego i zmniejsza ciśnienie w cylindrze w czasie rozruchu. Przy lewej rączce kierownicy znajduje się przycisk sygnału oraz przełącznik światła mijania.
W górnej osłonie reflektora znajduje się bakelitowe pokrętło amortyzatora skrętu. W przedniej części górnej osłony reflektora umieszczona jest stacyjka, ktorej otwór chroniony jest zasuwką przed deszczem. Włączanie zapłonu odbywa się przez wciśniecie aż do oporu kluczyka w otwór stacyjki. Przez przekręcenie kluczyka w prawo włączamy światła pozycyjne, w lewo zaś światła drogowe.
Po obu stronach stacyjki umieszczone są kontrolne światła: ładowania - czerwone oraz biegu jałowego - zielone.
Z lewej strony motocykla, tuż przy podnóżku kierowcy, umieszczona jest dźwignia zmiany biegów. Po każdym włączeniu biegu dźwignia wraca do pierwotnego położenia. Pierwszy bieg włączamy przez pociśnięcie dźwigni w dół aż do oporu. Bieg II, III i IV włączamy przez kolejne pociąganie dźwigni do góry aż do oporu. Bieg jałowy (luz) włącza się w połowie ruchu dźwigni między I a II biegiem co jest sygnalizowane zielonym światłem kontrolnym na reflektorze. Obok dźwigni zmiany biegów, umieszczona jest dźwignia rozrusznika, która działa przez naciśnięcie jej aż do oporu w dół.
Z prawej strony motocykla tuż przy podnóżku kierowcy umieszczony jest pedał hamulca tylnego. Przy naciśnięciu pedału i włączeniu hamulca zapala się światło "stop" w lampie tylnej.
Rys. 8. Kranik paliwa |
Pod zbiornikiem paliwa z prawej strony znajduje się kranik paliwowy. Kurek kranika posiada trzy położenia oznaczone literami: R - otwarta rezerwa (rys.8a), O - otwarte (rys.8b), Z - zamknięte (rys.8c).
4. JAZDA MOTOCYKLEM
Po zapaleniu i nagrzaniu silnika siadamy wygodnie na siodle, a kierownicę ujmujemy dwoma rękami. Lewą ręką włączamy sprzęgło, a lewą nogą włączamy I bieg przez naciśnięcie dźwigni zmiany biegów w dół aż do oporu. Po włączeniu biegu zgaśnie zielone światełko sygnalizujące bieg jałowy. Gdyby pierwszy bieg nie chciał się włączyć, należy lekko zwolnić dźwignię sprzęgła, wtedy bieg napewno da się włączyć sygnalizując to lekkim charakterystycznym stuknięciem. Po włączeniu biegu należy wolno włączać sprzęgło jednocześnie zwiększając szybkość obrotową silnika pokręcając rączką gazu. Motocykl pomału ruszy z miejsca. Po całkowitym włączeniu sprzęgła motocykl należy rozpędzić do szybkości 8÷10km/godz, po czym wyłączyć sprzęgłó zamykając jednocześnie dopływ mieszanki, włączyć drugi bieg i włączyć sprzęgło. Te same czynności powtarza się przy włączaniu biegów następnych. Przed włączeniem biegu wyższego z II na III i z III na IV, motocykl należy rozpędzić co najmniej do średniej szybkości obrotowej silnika.
Jazda motocyklem na płaskiej równej drodze z reguły winna odbywać się na czwartym biegu przy całkowicie otwartej przepustnicy powietrza, przy czym szybkość motocykla reguluje się rączką gazu. Na zakrętach lub przy pokonywaniu wzniesień, gdy motocykl zwalnia lub sami zwalniamy jazdę, występują w silniku charakterystyczne stuki oraz silnik zaczyna szarpać. Jest to sygnałem, że należało już nieco wcześniej przełączyć bieg na niższy. Moment ten trudno jest określić szybkością, należy go wyczuć wsłuchując się w pracę silnika. Zależny on jest od obciążenia silnika w danej chwili. Po dokładnym poznaniu motocykla można będzie bardzo dokładnie i bezbłędnie wyczuć ten moment.
Gdy chcemy zredukować bieg tzn. przejść z wyższego biegu na niższy wykonujemy następujące czynności: wyłączamy sprzęgło, dodajemy na krótki moment gazu, przełączamy bieg i włączamy sprzęgło. Redukowanie biegów jest trudniejsze od przełączania biegów na wyższe i dlatego należy dobrze zapoznać się z motocyklem i jego własnościami żeby posiąść tę ważną i trudną umiejętność.
W celu zatrzymania się należy zamknąć gaz, następnie włączyć delikatnie oba hamulce i gdy motocykl zwolni, wyłączyć sprzęgło i zredukować biegi do biegu jałowego. Po całkowuitym zatrzymaniu się należy sprawdzić, czy bieg jałowy jest włączony (zapali się zielone światło kontrolne). Aby zgasić silnik wystarczy wyciągnąć kluczyk ze stacyjki.
Hamowanie jest umiejętnośćią bardzo trudną, wymagającą dużej wprawy i opanowania. Początkujący motocyklista powinien unikać hamowania w czasie jazdy na mokrych nawierzchniach i na zakrętach. Przy hamowaniu motocykla na prostej należy pamietać o używaniu obydwu hamulców jednocześnie, skraca to wydatnie drogę hamowania oraz zabezpiecza motocykl przed bocznymi uślizgami. Obawa używania przedniego hamulca jest tu nieuzasadniona i niesłuszna.
Prócz tych elementarnych zasad jazdy należy bezwzględnie pamiętać, że zjazdy z góry powinny odbywać się na włączonym biegu, włączonym zapłonie i przymkniętym gazie. Zjazd z długich i stromych wzniesień (w Tatrach, na Podkarpaciu itp.) odbywa się z reguły na włączonym biegu, włączonym zapłonie, zamkniętym gazie i przy otwartym odprężniku, przy czym zależnie od wielkości spadku, należy zjeżdżać na IV, III, II, a nawet i I biegu. Hamowanie silnikiem przy włączonym III lub II biegu i otwartym odprężniku jest bardzo intensywne i przy bardzo dużych spadkach szybkość pojazdu bez użycia hamulców nie przekroczy 25÷35 km/godz. W tych warunkach hamulec nożny używany równocześnie z ręcznym służy tylko jako rezerwa do zmniejszenia szybkości przed dojeżdzaniem do zakrętów.
Opisany sposób jazdy daje maksimum bezpieczeństwa, oszczędza w wysokim stopniu hamulce i wyklucza zagrzewanie się silnika.
Pokonywanie wzniesień położonych powyżej 2000 m nad poziomem morza, nie nastręcza specjalnych trudności, należy jedynie pamiętać, że wobec znacznie mniejszego ciśnienia powietrza, panującego na tych wysokościach - moc silnika maleje, przy czym spadek mocy dochodzi do 20÷30%. W tych warunkach odpowiednie dawkowanie powietrza oddaje nadzwyczajne usługi.
Przeprowadzane podczas upalnych dni próbne jazdy, wykazały zupełną odporność silnika na zagrzanie się. Może się zdarzyć, że w upalny dzień po dłuższej jeździe i zatrzymaniu silnika na kilka minut występują przy ponownym uruchomieniu trudności (silnik kicha i strzela w gaźnik). Jest to powodem zbytniego nagrzania się gaźnika od głowicy i cylindra w czasie postoju. W takim przypadku należy gaźnik dobrze przelać, zamknąć powietrze, uruchomić silnik i przez dłuższą chwilę nie otwierać powietrza. Spowoduje to ochlodzenie silnika i zlikwiduje zakłócenia w pracy silnika.
5. DOCIERANIE MOTOCYKLA
Żaden nawet najdokładniej wykonany mechanizm nie może wykazać swojej najwyższej sprawności mechanicznej bez uprzedniego wzajemnego dopasowania się cześci współpracujących. Okres dopasowywania się części nazywa się okresem docierania. Motocykl czy samochód produkowany seryjnie, musi być umiejętnie dotarty przez samego kierowcę. Dopiero po okresie docierania jest możliwe uzyskanie pełnej mocy silnika, a więc pełnej szybkości i sprawności pojazdu. Okres ten jest najważniejszym okresem w eksploatacji pojazdu decydującym o jego zdolnościach oraz długotrwałości. Uwagi powyższe dotyczą w głównej mierze silnika, a więc tłoka, pierścieni tłokowych, cylindra, łożysk brązowych, tulei prowadniczych, kół zębatych itp.
Okres docierania dla motocykla JUNAK M10 odpowiada przebiegowi 3000km. W tym okresie należy szczególnie przestrzegać podane niżej zalecenia obsługowe i eksploatacyjne. Podstawowym warunkiem właściwego dotarcia motocykla jest bezwzględne przestrzeganie nieprzekraczania szybkości podanych niżej.
Przebieg
w km |
I bieg
km/godz |
II bieg
km/godz |
III bieg
km/godz |
IV bieg
km/godz |
|
| 0-1000 | 10 | 20 | 35 | 50 |
| 1000-2000 | 15 | 30 | 40 | 60 |
| 2000-3000 | 18 | 35 | 50 | 80 |
W okresie docierania należy unikać dużych wzniesień i jazdy po złych drogach. Nie można przeciążać silnika jazdą z wózkiem bocznym lub jazdą ze zbyt dużym obciążeniem pod wiatr. Przejeżdżane odcinki drogi na I i II biegu powinny być jak najkrótsze. Należy unikać nadmiernego przyspieszania pojazdu, rączką gazu należy pokręcać wolno i płynnie. W okresie docierania olej w zbiorniku silnika, w skrzyni biegów i w komorze sprzęgła należy wymienić czterokrotnie:
pierwszy raz przy stanie licznika 150 km |
drugi raz przy stanie licznika 800 km |
trzeci raz przy stanie licznika 2000 km |
czwarty raz przy stanie licznika 3000 km |
(Po dotarciu silnika olej wymienia się co 2000 km przebiegu)
Do smarowania silnika, skrzyni biegów i sprzęgła stosować tylko zalecane oleje przez fabrykę. Każdorazowo przy wymianie oleju należy dokładnie przemyć benzyną filtr oleju oraz siatkę filtrującą, a silnik i skrzynię biegów przemyć olejem wrzecionowym.
Zgodnie z książką gwarancyjną, w którą zaopatrzony jest każdy nowy motocykl, należy obowiązkowo przedstawiać go do przeglądu w przewidzianych okresach i w odpowiedniej stacji obsługi. Nie przestrzegając tych wymagań użytkownik traci prawo do bezpłatnych napraw w okresie, który obejmuje gwarancja.
W okresie gwarancyjnym nie wolno rozbierać zaplombowanych zespołów motocykla. Każdy nowy motocykl jest zaopatrzony w dławik umieszczony między głowicą a gaźnikiem, który ogranicza szybkość motocykla do 60 km/godz. Dławik ten powinien być usunięty przez stację obsługi w drugim przeglądzie gwarancyjnym. Pod żadnym pozorem nie należy samemu zdejmować go wcześniej, gdyż to pozbawia również prawa do napraw gwarancyjnych.
