ROZDZIAŁ CZWARTY

OBSŁUGA
MOTOCYKLA

W piewrwszym rozdziale niniejszej instrukcji podaliśmy niezbędne wskazówki, które pozwalają nawet słabo przygotowanemu użytkownikowi eksploatować motocykl w pierwszej jego fazie, wtedy kiedy motocykl jest nowy, a wszystkie mechanizmy są odpowiednio wyregulowane i nasmarowane jeszcze w fabryce. Niniejszy rozdział omawia szczegółowo obsługę biężącą motocykla w okresie całej jego eksploatacji.

1. SMAROWANIE

Smarowanie motocykla należy przeprowadzać według podanego niżej planu i tabeli smarowania. Plan podaje przebiegi motocykla, przy których należy dokonać smarowania i numery odpowiednich pozyzji tabeli smarowania przypadających na te przebiegi. W tabeli podane są rodzaje smarów oraz miejsca i sposoby smarowania. Ponadto miejsca smarowania i numery pozycji tabeli smarowania pokazane są na rys. 23. Po każdym przesmarowaniu motocykla należy skreślić pozycję przebytego przebiegu i zapamiętać stan licznika przypadający na następne smarowanie.

Smarowanie silnika

Niezależnie od wskazówek zawartych w planie smarowania należy sprawdzać poziom i w razie potrzeby uzupełniać olej w zbiorniku silnika, skrzyni biegów i komorze sprzęgła po przebiegu każdych 200÷300 km. Sposób sprawdzania i uzupełniania oleju w silniku podany jest w rozdziale II punkt 1.
Przy wymianie oleju w silniku należy postępować w sposób następujący:

  1. olej ze zbiorników należy spuszczać po uprzednim nagrzaniu silnika - jest on wtedy rzadszy i łatwiej spływają wraz z nim zanieczyszczenia,
  2. olej ze zbiornika, skrzyni biegów i komory sprzęgła spuszczamy po odkręceniu korków spustowych,
  3. odkręcamy filtr oleju, oraz siatkę filtrującą, przemywamy je starannie benzyną i suszymy,
  4. po zakręceniu korków spustowych wlać do zbiorników olej wrzecionowy: do silnika - 2 l, do skrzyni biegów - 0,5 l i do komory sprzęgła - 0,5 l w celu przepłukania mechanizmów i przewodów; następnie uruchomić silnik na okres 1÷2 minut utrzymując go na małej szybkości obrotowej, po czym spuścić olej,
  5. założyć filtr i siatkę filtrującą, zakręcić korki spustowe i napełnić zbiorniki odpowiednim olejem do właściwego poziomu: silnik - 2,5 l, skrzynia biegów - 0,4 l i komora sprzęgła - 0,5 l.

Niezależnie od prawidłowej konserwacji zgodnie z niniejszą instrukcją, zaleca się oddać motocykl raz w roku do stacji obsługi w celu dokonania szczegółowego przeglądu wszystkich zespołów.
Plan smarowania
Przebieg w km
(stan licznika)
Numer pozycji w tabeli smarowania
2000123           
4000123131415        
60001237891112      
8000123610131415      
1000012345         
120001237891112131415   
14000123           
16000123610131415      
180001237891112      
200001234513141516     
22000123           
240001236789101112131415 
26000123           
28000123131415        
30000123457891112    
32000123610131415      
34000123           
360001237891112131415   
38000123           
400001234561013141516   
420001237891112      
44000123131415        
46000123           
480001236789101112131415 
5000012345         
52000123131415        
540001237891112      
56000123610131415      
58000123           
6000012345789111213141516

Tabela smarowania
Nr.
pozy-
cji
Miejsce smarowaniaRodzaj
smaru
Sposób
smarowania
1Zbiornik oleju w silniku i w skrzynce przekładniowejlato - Lux 10
zima - Lux 5
wymienić
2Komora sprzęgłaLux 10wymienić
3Filtr powietrzaLux 5wymienić
4Łożyska główki ramySTpo rozebraniu
5Łożyska piast kół
6Amortyzatory przednie i tylneLux 10wymienić w
stacji obsługi
7WahaczSTwtłaczać
smarownicą
8Rozpieracze szczęk hamulcowych
9Napęd szybkościomierza
10Łańcuch napędowysmar grafitowyzanurzyć łańcuch
w roztopionym
smarze
11Oś pedału hamulcaSTpo rozebraniu
12Rączka pokrętna "gazu"
13Dźwignie hamulca, sprzęgła, odprężnika i powietrzaLux 5po odłączeniu
kilka kropli
olejarką
14Wszystkie cięgna Bowdena
15Filc krzywki przerywaczakilka kropli
16Łożyska prądnicy i iskrownikaSTpo rozebraniu
Rys. 23
Rys. 23a

Kontrola układu smarowania

Rys. 24
Rys. 24. Kontrola układu olejenia
Przy niedbałej obsłudze i stosowaniu nieodpowiednich olejów mogą występować pewne zaburzenia w obiegu olejenia lub nawet całkowite jego przerwanie. Przypadek taki grozi zatarciem tłoka w cylindrze, sworznia tłokowego lub nawet zatarciem się łożyska wału korbowego. Awaria taka sprowadza się niemal zawsze do głównej naprawy silnika, połączonej z wymianą wielu części zasadniczych. Ażeby tego uniknąć, należy dość często sprawdzać prawidłowość obiegu oleju. Przy każdym uzupełnianiu względnie wymianie oleju należy odkręcić nieco śrubę przewodu olejowego (rys.24) przy silniku pracującym na wolnej szybkości obrotowej. W powstałej szczelinie winien ukazać się obficie płynący olej. Świadczy to o tym, że obieg olejenia jest prawidłowy. W przeciwnym razie należy wymontować filtr oleju oraz siatkę filtrującą i dokładnie przemyć w benzynie. Czynności tych należy przestrzegać szczególnie w okresie docierania (patrz rozd. II, pkt. 5), gdyż właśnie wtedy występują najczęściej zanieczyszczenia (opiłki) na tych elementach, powodujące zaburzenia względnie przerwanie obiegu. Gdyby podanym sposobem nie udało się usunąć wady w układzie olejenia, należy udać się z motocyklem do stacji obsługi.
Właściwa obsługa, a więć przestrzegnaie zmian oleju, uzupełnianie oleju, płukanie silnika, przemywanie okresowe filtru i siatki filtrującej oraz dbanie, aby wszystkie zbiorniki były zawsze napełnione właściwym olejem w dostatecznej ilości, jak również częsta kontrola obiegu oleju, zapewni prawidłowe działanie układu olejenia.

2. OBSŁUGA I REGULACJA GAŹNIKA

Po przebiegu około 2000 km należy gaźnik zdjąć, rozebrać na części, dokładnie przemyć w czystej benzynie oraz przedmuchać celem sprawdzenia drożności kanałów. Przy myciu i czyszczeniu gaźnika należy bardzo ostrożnie obchodzić się z częściami, są one bardzo delikatne i można je łatwo uszkodzić.
Rys. 25
Rys. 25. Regulacja gaźnika

  1. - wkręt regulacyjny biegu jałowego,
  2. - wkręt regulacyjny przepustnicy
Należy zwrócić szczególną uwagę, aby języczek zawiasy pływaka nie uległ odgięciu, gdyż spowoduje to podniesienie lub obniżenie poziomu paliwa w komorze pływakowej. Dyszę gaźnika należy po umyciu przedmuchać lub przeczyścić włosiem (w żadnym przypadku nie używać do tego celu ostrych narzędzi).
Po umyciu, części gaźnika wysuszyć w strumieniu powietrza lub poczekać aż same wyschna (unikać wycierania częśći szmatkami, gdyż te zostawiają często włoski i nitki, które mogą pozatykać kanały lub dysze). Przy składaniu gaźnika należy zwrócić uwagę na prawidłowe umieszczenie poszczególnych części gaźnika. Po złożeniu należy jeszcze sprawdzić, czy przepustnica swobodnie porusza się w kadłubie gaźnika oraz czy iglica przepustnicy jest pewnie zamocowana w zapince.
Pracę gaźnika reguluje się na dostatecznie rozgrzanym silniku. Przed przystąpieniem do regulacji gaźnika należy się upewnić, czy do cylindra nie napływa tzw. "fałszywe" powietrze przez nieszczelności lub przez obluźnioną świecę, gdyż przeprowadzona w tym przypadku regulacja nie da pożądanego skutku. Szybkość obrotową biegu jałowego silnika (również przy dostatecznie nagrzanym silniku) reguluje się przy pomocy śruby przepustnicy i śruby biegu jałowego (rys. 25).
W gaźniku GM26U1 regulację przeprowadza się w następujący sposób: Śrubę biegu jałowego dokręca się do oporu, zmniejszając w ten sposób do minimum dopływ powietrza. Silnik uruchamia się przy otwartej przepustnicy, a następnie przymyka się ją (przy pomocy śruby przepustnicy) stopniowo, aż do chwili, w której nastąpią zakłócenia w pracy silnika. Wtedy należy powoli odkręcać śrubę biegu jałowego do czasu aż wyrówna się praca silnika i następnie w dalszym ciągu przymykać przepusttnicę. Gdy w pracy silnika następują nowe zakłócenia, odkręca się znowu śrubę biegu jałowego i postępuje się w ten sam sposób tak długo, aż się uzyska równomierną pracę silnika przy odpowiednio małej szybkości obrotowej.
Rys. 26
Rys. 26. Napełnianie filtru powietrza olejem

Chcąc zwiększyć moc silnika musimy dać bogatszą mieszankę, co uzyskamy przez pociągnięcie do góry iglicy przepustnicy. Otwór przelotowy w dyszy głównej paliwowej jest kalibrowany z dużą dokładnością i dlatego nie wolno go rozwiercać ani zaklepywać dla zmiany średnicy. Jeżeli chcemy zmienić stosunek mieszanki przy średniej szybkości obrotowej, musimy przesunąć zapinkę na iglicy przepustnicy w inne położenie. Celem wzbogacenia mieszanki podciąamy iglicę przepustnicy do góry i odwrotnie dla zubożenia mieszanki opuszczamy iglicę niżej. Położenie iglicy należy zmieniać przesuwając ją najwyżej o jeden rowek, po czym należy sprawdzić pracę silnika podczas jazdy. Przy należycie wyregulowanym gaźniku zużycie paliwa powinno wynosić 3,5 l na 100 km przy szybkości 65 km/godz.
W zależności od warunków eksploatacji motocykla (w terenie czy po szosach), ale najpóźniej co 2000 km przebiegu należy przeczyścić filtr powietrza. W tym celu należy po rozebraniu filtru wylać stary olej, wymyć korpus i siatkę z wkładem filtrującym w benzynie. Po umyciu wlać do korpusu filtru nowego oleju w ilości ok. 0,1 l (rys.26). Ważną rzeczą jest przestrzeganie szczelnego połączenia między gaźnikiem i filtrem.
O częstym czyszczeniu filtru powietrza należy pamiętać szczególnie przy jeździe w lecie po szutrowych szosach, gdzie jest dużo kurzu i pyłu. Mikroskopijne drobiny krzemu dostając się do cylindra niszczą bardzo szybko jego gładź.

3. REGULACJA ZAWORÓW

Rys. 27
Rys. 27. Regulacja zaworów
1 - korek pokrywki zaworowej, 2 - nakrętka dociskająca, 3 - wałek dźwigienki zaworowej, 4 - pokrywka

Luzy zaworowe w nagrzanym silniku winny wynosić 0,2 mm na zaworze wydechowym i ssącym. Łatwiej jest jednak ustawić luzy przy silniku zimnym. Ze względu na rozszerzalność aluminiowej głowicy wskutek nagrzania, luzy zaworowe w silniku zimnym winny wynosić 0,05 mm na obu zaworach. W celu sprawdzenia luzów zaworowych wystarczy odkręcić korki pokrywek dźwigienek zaworowych uzyskując w ten sposób dostęp do miejsca, gdzie dźwigienka zaworowa styka się ze stopką zaworu.
Podczas sprawdzania luzów zaworowych tłok powinien znajdować się w ZZ końcowego momentu sprężania. W tym położeniu oba zawory są zamknięte i dźwigienki powinny dać się lekko unieść. Pomiar luzu wykonujemy szczelinomierzem, wprowadzając odpowiedniej grubości blaszkę między stopkę zaworu a kamień dźwigienki. W przypadku stwierdzenia niewłaściwego luzu należy zluzować nakrętkę dociskając jednocześnie uchwyt wałka dźwigienki zaworowej (rys. 27). Następnie specjalnym kluczem poprzez niewielki obrót wałka z mimośrodem ustalamy właściwy luz, po czym unieruchamiamy go przez zakręcenie nakrętki. Po ponownym sprawdzeniu luzu zakręcamy korki pokryw zaworowych. Gdyby zachodziła trudność regulacji luzów zaworowych poprzez korki pokryw, należy zdjąć pokrywy zaworowe, które są mocowane trzema nakrętkami do głowicy. Regulacji luzów zaworowych dokonuje się po przebiegu około 3000 km lub częściej, jeżeli zajdzie tego potrzeba.

4. REGULACJA SPRZĘGŁA

Dla prawidłowego działania sprzęgła dźwignia ręczna umieszczona na kierownicy z lewej strony powinna mieć luz 12 mm na swoim końcu. Zbyt duży luz powoduje zmniejszenie skoku dźwigni i przez to niecałkowite wyłączanie sprzęgła. Objawem tego jest ciężkie przełączanie biegów oraz tzw. zjawisko "ciągnięcia sprzęgła" po włączeniu biegu i wyciśnietej całkowicie dźwigni sprzęgła. Powodem obu tych zjawisk może być zła długość pancerza linki lub częściowe zużycie się korków w tarczach sprzęgłowych.
Regulację sprzęgła w obu wyżej opisanych przypadkach przeprowadzać można dwoma sposobami, przy czym zawsze należy starać się wadę usunąć najpierw przez regulację długości pancerza linki, a dopiero po stwierdzeniu niemożności usunięcia w ten sposób wady stosujemy drugi sposób podany dalej. Regulację długości pancerza przeprowadza się przy pomocy śruby moletowanej (rys. 28). Śrubę wkręcamy lub wykręcamy po zluzowaniu przeciwnakrętki tak, aby uzyskać właściwy luz na końcu dźwigni ręcznej.

Rys. 28
Rys. 28. Regulacja długości pancerza
linki sprzęgła
Rys. 29
Rys. 29. Regulacja sprzęgła

Rys. 30   
Rys. 30. Regulacja łańcucha sprzęgłowego
Jeżeli ta regulacja nie wystarcza, stosujemy drugi sposób. Odkręcamy korek do regulacji sprzęgła w lewej pokrywie silnika. Śrubokrętem unieruchamiamy wkręt, kluczem zaś odkręcamy przeciwnakrętkę o około 1/2 obrotu (rys. 29). Następnie wkręcamy wkręt do oporu i trzymając go śrubokrętem, lekko zaciskamy przeciwnakrętkę. Teraz należy wyłączyć kilkakrotnie sprzęgło dźwignią, aby sprawdzić, czy ma ona odpowiedni luz. Jeżeli nie uzyskamy właściwego skutku, należy czynność powtórzyć, po czym mocno zacisnąć przeciwnakrętkę oraz zakręcić korek w pokrywie.
Istnieje jeszcze trzeci sposób regulacji sprzęgła (w przypadku dużego luzu) poprzez przestawienie dźwigienki krótkiej na wieloklinie wałka wyłączającego. Jest to regulacja zgrubna, po której musimy regulować sprzęgło jednym z wyżej opisanych sposobów. Przy regulacji ważne jest wzajemne pokrycie się osi wkręta regulacyjnego z osią pręta popychacza. Regulację przeprowadzać należy natychmiast po stwierdzeniu niewłaściwego luzu.
Bęben sprzęgła napędzany jest z wału głównego silnika łańcuchem dwurzędowym 3/8"x15,95x6,35. Łańcuch ten pracuje w oleju, którym napełniamy komorę sprzęgłową i jest szczelnie zabezpieczony przed zanieczyszczeniami z zewnątrz. Naciąg tego łańcucha jest regulowany napinaczem (rys. 30), a sprawdzamy go przez podnoszenie palcem, przy czym łańcuch powinien unosić się nie więcej jak 5-6 mm. Jeżeli luz jest większy, należy podnieść łyżkę napinacza, tak aby uzyskać właściwy naciąg. Regulację tego łańcucha wykonujemy co około 5000 km.

5. OBSŁUGA INSTALACJI ZAPŁONOWEJ

W skład instalacji zapłonowej wchodzi iskrownik, świeca zapłonowa oraz przewód wysokiego napięcia z katurkiem. Obsługa instalacji nie jest kłopotliwa i sprowadza się do okresowego przeczyszczenia styków, dokręcenia końcówek oraz przeglądania izolacji, czy nie uległa mechanicznemu uszkodzeniu.
Rys. 31
Rys. 31 Regulacja iskrownika
1-kondensator, 2-gniazdo przewodu świecy, 3-młoteczek, 4-kowadełko, 5-wałek mimośrodowy, 6-wkręt mocujący, 7-wkręt regulacyjny, 8-języczek filcowy
Iskrownik ustawiony jest fabrycznie, przy czym położenie jego określa wybita kreska na korpusie iskrownika i obudowie silnika. Położenia tego nie wolno przestawiać, obie kreski zawsze powinny się pokrywać. Po przebiegu każdych 5000 km należy sprawdzać odległość styków przerywacza w położeniu największej szczeliny. Prawidłowa szczelina między młoteczkiem 3 a kowadełkiem 4 winna wynosić od 0,4÷0,6 mm (rys. 31). Gdy szczelina jest inna, należy zluzować wkręt 6 i pokręcając wkrętem 7 ustawić właściwą szczelinę, po czym dobrze dokręcić wkręt 6. Niedokręcenie wkrętu 6 może spowodować w czasie pracy silnika przestawienie zapłonu, a nawet zniszczenie styków.
W razie nadpalenia styków należy je przeszlifować lub wymienić na nowe. Operacji tej należy dokonać używając do szlifowania specjalnego pilniczka do styków. Po przeszlifowaniu należy dokładnie oczyścić przerywacz. Do przeczyszczania styków nie należy używać zwykłych pilniczków ani papierów sciernych. Należy również zwrócić uwagę przy regulacji szczeliny, aby tarcza przerywacza nie obróciła się. Tarcza przerywacza ma wybitą czerwoną kreskę, która winna się pokrywać z kreską na korpusie iskrownika. Z położenia tego nie wolno jej przestawiać.
Dla przeciętnych warunków eksploatacji należy stosować świecę W175T1 lub W175RT1. W cięższych warunkach pracy silnika, przy jazdach w trudnych warunkach terenowych lub przy maksymalnych szybkościach należy używać świece W225T1 lub W225RT1. Oznaczenia podano według katalogu Bosch. Można stosować świece innych wytwórni zachowując jednak wymagane wartości cieplne oraz wymiary. Innych świec nie należy stosować. Ważnym czynnikiem prawidłowego działania świecy jest właściwy odstęp między jej elektrodami, który powinien wynosić 0,4 do 0,5 mm. Regulowanie odstępu między elektrodami należy wykonywać przez doginanie lub odginanie elektrody bocznej. Nie należy uderzać w elektrodę młotkiem lub kluczem. Mniej więcej po przebiegu 2000 km należy usunąć z elektrod oraz izolatora osad węglowy (nagar). Do tego celu najlepiej używać szczotki drucianej. Po oczyszczeniu z osadu, świecę należy wymyć w benzynie. Po przebiegu około 15 000 km należy świecę wymienić na nową. Przewód wysokiego napięcia wraz z kapturkiem wymaga tylko okresowych oględzin, czy izolacja nie przetarła się, czy wszystkie styki dobrze wzajemnie przylegają i czy nie pokryły się tlenkami, które utrudniają kontaktowanie.


Poprzednia strona Następna strona
Copyright © Jacot - junakriders.pl