Zawieszenie
Badania własności zawieszenia przedniego i tlnego koła i efektywności amortyzacji przeprowadzono w dwóch etapach obejmujących:
- próby ruchowe na nawierzchniach różnego rodzaju i w różnym stanie,
- próby przejazdów przez próg, w czasie których rejestrowano fotograficznie drgania przedniego i tylnego zawieszenia oraz podrzucanie kierowcy.
Wysokość progu wynosiła 150 mm. Próby ruchowe poprzedzono pomiarami statycznymi, w czasie których określono ciężar przedniego widelca badanych motocykli, ciężar części nieresorowanych, charakterystykę i ciężar sprężyn.
Wyniki tych pomiarów podano w tabeli 4 i na rys. 13.
Marka i typ motocykla | Całkowity ciężar widelca przedniego | Ciężar mas nieresorowanych bez sprężyn w kg | Ciężar sprężyn w kg | Całkowity ciężar części nieresorowanych + 1/2 ciężaru sprężyn w kg |
"Junak" M07 | 36,8 | 19,2 | 2x0,55=1,10 | 19,57 |
"Jawa" 350 | 24,4 | 13,8 | 2x0,46=0,92 | 14,1 |
Royal Enfield "Bullet" | 30,6 | 18,8 | 2x0,43=0,86 | 19,09 |
BSA 350 "Gold Star" | 33,2 | 19,4 | 2x0,47=0,94 | 19,72 |
I Ż 49 | 29,6 | 17,2 | 2x0,39=0,78 | 17,46 |
BMW R35 | 31,2 | 15,2 | 2x0,36=0,71 | 15,42 |
Próby przejeżdżania przez przeszkodę z rozmaitą szybkością miały na celu ilościową ocenę pracy amortyzacji. W tym celu drgania przodu i tyłu pojazdu oraz kierowcy rejestrowano przez fotografowanie świateł zamocowanych na motocyklu oraz na biodrze kierowcy. Próby odbywały się w nocy. Zdjęć dokonywano aparatem fotograficznym 12x18. Uzyskane zdjęcia wykazują bardzo dobrą pracę amortyzacji, płynnie tłumiącej drgania pojazdu nawet przy przejeździe przez bardzo strome i wysokie progi. Brak jest jakiejkolwiek tendencji pojazdu do oscylacji. Przejazd przez przeszkodę powoduje pojedyncze wahnięcia przodu i tyłu w momencie przejeżdżania. Wahnięcia te gasną niezwłocznie po pokonaniu przeszkody.
Zapewnia to płynną jazdę motocykla, nawet w wypadku dużej częstotliwości przeszkód. Wyczerpujące jazdy terenowe oraz długotrwałe próby drogowe w całej pełni potwierdziły ten wniosek i wykazały znaczną wyższość amortyzacji o dużym skoku w porównaniu do krótkoskokowej amortyzacji motocykli BMW R35, Jawa lub IŻ 49.
Rys.13. Dzialanie zawieszenia motocykla M07 przy najechaniu na przeszkodę. a - kierowca, b - tylny wahacz, c - tylne koło, d - przedni teleskop, e - przednie koło |
Typ motocykla | "Junak" | "Jawa" | B M W | "Bullet" | BSA 350 "Gold Star" | "I Ż 49" |
Stała sprężyn kg/mm | 0,575 | 1,07 | 0,99 | 0,69 | 0,50 | 0,49 |
Terenowość motocykla
Zdolność do pokonywania przeszkód terenowych sprawdzono w następujących warunkach:
- przejazd pofałdowanej łąki,
- ruszanie i wolna jazda na twardym stromym podjeździe,
- podjeżdżanie na pierwszym biegu na bardzo strome zbocze,
- przejechanie odcinka 15 km drogami leśnymi o charakterze przemokłym, częściowo wąskimi ścieżkami i traktami piaszczystymi,
- wjazd na strome zbocza górskie kamienistym piargiem.
Celem prób było zbadanie prazy amortyzacji w warunkach terenowych, prześwitu, elastyczności silnika, przełożeń skrzyni biegów oraz jakości prowadzenia motocykla.
Badania były prowadzone z silnikiem o maksymalnej mocy 14KM i maksymalnym momencie obrotowym 2,5 kgm.
W wyniku tych prób ustalono, że silnik dysponuje zadowalająca wartością momentu w zakresie niskich obrotów, co specjalnie uwydatniło się przy ruszaniu z miejsca i w wolnym podjeżdzaniu na strome zbocza. W porównaniu z "Bulletem" "Junak" zachowywał sie znacznie lepiej w pracy na najmniejszych obrotach. Brak mu jednak łatwego przejścia na wyższe obroty. Jazda na czartym biegu po twardym płskim terenie wskazuje na duży wskaźnik użytkowy obrotów silnika. Ostatnia wersja silnika o mocy maksymalnej 17KM znacznie polepszy właściwości terenowe motocykla. Najlepiej o tym świadczy wjazd "Junaka" wyposażonego w taki silnik na Kasprowy Wierch w Tatrach po górskiej ścieżce i piargu.
Próby jazdy w różnym terenie, równinnym, jak również w górach, wykazały, że prześwit pod silnikiem jest całkowicie wystarczający, nawet przy jeździe po kamienistym i wyboistym terenie. Wykazały one również bezpodstawność zarzutów odnośnie nadmiernej szerokości silnika, bowiem przez teren łatwo pokonywany przez "Junaka" motocykl "Bullet" nie mógł przejechać, ze względu na możliwość rozbicia kadłuba silnika.
Przełożenia w skrzyni biegów dla wersji turystycznej uznano za właściwe, poza biegiem pierwszym, który powinien być, zdaniem rzeczoznawców PZMot, obniżony do i=17,37.
W wersji turystycznej istnieje zbyt duża rozpiętość między biegiem trzecim i czwartym, co niekorzystnie odbija się na możliwości uzyskania wysokich średnich szybkości w terenie. W dokumentacji na serię próbną uwzględniono te żądania, dając przełożenie pierwszego biegu i=17,4.
Powiększono również przełożenie trzeciego biegu w wersji terenowej do i=7,6.